پمپ دنده‌ای وسیله‌ای برای منتقل کردن و بیشتر کردن فشار مایعات غلیظ است. به این نوع پمپ، پمپ غلیظ کش نیز گفته می‌شود که با توجه به نوع عملکردش، بسیار نام مناسبی است. اما اگر برای شما نیز این سوال پیش آمده که چرا دنده‌ای؟ در جواب باید گفت که علت این نامگذاری، به دلیل وجود قسمتی دایره‌ای شکل به شکل چرخ‌دنده است.

جابجایی در این نوع پمپ از طریق چرخش همان چرخ‌دنده‌ها صورت می‌گیرد. دنده‌ها در بخش ورودی پمپ قرار دارند و با مکش خود، سیال را به داخل می‌کشند و به حفره‌های دنده‌ها منتقل می‌کنند. درنهایت آن سیال به داخل لوله خروجی می‌رود و تخلیه خواهد شد.

پمپ دنده ای

این فرایند به طور مثبت انجام می‌شود، یعنی حجم سیال و مایع از اول تا آخر تغییر نخواهد کرد. اما این پمپ چگونه کار می‌کند؟ چه انواعی دارد و ویژگی‌هایش چیست؟ برای اطلاع از تمامی این موارد این مطلب را تا انتها مطالعه کنید.

مشخصات فنی پمپ غلیظ کش

  • این پمپ‌ها در سایزهای ۳.۸ تا ۸ اینچی در بازار وجود دارند.
  • قابلیت پمپاز سیال و مایعات غلیظ تا پنجاه هزار سانتی‌پویز!
  • تحمل دمای سیالات بین ۲۰ تا ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد!
  • وجود نوع ژاکت‌دار این پمپ برای مواقعی که سیالات دمای کمی دارند.
  • فشار کاری بین ۲ تا ۲۵ بار خروجی

مشخصات ظاهری و اجزای پمپ دنده ای

پمپ دنده‌ای دارای دو چرخ‌دنده می‌باشد:

  • چرخ‌دنده متحرک
  • چرخ‌دنده محرک

چرخ‌دنده محرک متصل به الکتروموتور است و چرخ‌دنده متحرک زیر محرک قرار دارد. درگیری این دو چرخ‌دنده در نهایت باعث چرخش دورانی محفظه می‌شود و سیال داخل پمپ، بین این‌ها گیر افتاده و به سمت خروجی پمپ می‌رود.

  • این دستگاه دارای گیربکس است که البته برای سرعت‌های زیر ۷۰۰ دور از آن استفاده می‌شود.
  • این نوع پمپ‌ها دارای بدنه‌ای از جنس چدن، دنده و محور فولادین هستند.
  • زانویی ۴۵ درجه

انواع پمپ‌ دنده‌ای

  • پمپ دنده‌ای خارجی
  • پمپ دنده‌ای داخلی
خارجی

این دستگاه دارای چرخ‌دنده‌ای به صورت خورشیدی است. به این نوع چرخ‌دنده هلیکال نیز گفته می‌شود. دور پمپ این‌ها عددی بین ۱۰۰ تا ۳۰۰۰ دور است که این عدد بر روی میزان دبی نیز تاثیر می‌گذارد.

پمپ دنده خارجی مناسب برای پمپاز میزان دقیق سیالات مهمی همچون اسید و بازها، سوخت‌های شیمیایی و…. هستند. همچنین دارای مقاومت بالا، عمر بالا و عملکرد فوق‌العاده هستند.

از دیگر کاربردهای دنده خارجی می‌توان به‌ موارد زیر اشاره کرد:

  • پمپاژ موادغذایی
  • روغن‌ها
  • پلیمر‌ها
  • افزودنی‌های شیمیایی

این نوع پمپ‌ دنده‌ای دارای متریال متنوع، حساسیت کم، سرعت بالا و قیمت مناسب نیز است.

داخلی

ظاهر چرخ‌دنده این دستگاه، مانند ماه و ستاره است و به همین اسم نیز شناخته می‌شود. این نوع پمپ به گونه‌ای طراحی و ساخته شده است که توانایی پمپاژ بسیاری از سیالات غلیظ را دارد و تا ۱۵۰۰ دور در دقیقه می‌تواند کار کند!

از کاربردهای آن می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

  • پمپاژ آسفالت!
  • بنزین؛ گازوئیل، مازوت، نفت
  • انواع رزین
  • قیر
  • موادغذایی، صابون‌ها و….

تفاوت پمپ دنده خارجی و داخلی

  • پمپ‌های دنده داخلی بدنه کوچک‌تری دارند
  • دارای خودمکشی هستند و جریان یکنواخت‌تری دارند
  • طول عمر بیشتری را دارا هستند
  • پمپ‌های دنده خارجی سروصدای کمتری دارند
  • هم با موتور چپ‌گرد کار می‌کنند هم راست‌گرد
  • ‌و….

مزایا و معایب پمپ دنده ای

از مزایای پمپ دنده‌ای همان‌طور که گفتیم می‌توان به موارد بسیاری اشاره کرد. اما مهم‌ترین آن‌ها استفاده‌ در مصارف ماشینی و ماشین‌ابزار، سیستم‌های هیدرولیک، صنعت‌های نفتی و بزرگ کشور، صنایع و…. است.

معایب این پمپ‌ها نیز واضح است. چرخ‌دنده‌های این نوع پمپ، باید به طور منظم روغن‌کاری شوند و تحت مراقبت باشند. این چرخ‌دنده‌ها هیچ‌گاه نباید خشک بمانند و درصورت خشکی و بی‌توجهی به بخش نگهداری، کل دستگاه به سرعت از بین خواهد رفت و عملاً کاربردی نخواهد داشت.

کاربرد و کارکرد پمپ دنده ای

پمپ‌ دنده‌ای کاربردهای متنوعی دارد که در بخش مزایا به آن‌ها اشاره کردیم. از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به استفاده در بخش‌های هیدرولیکی، وسایل نقلیه، تجهیزات کارخانه‌ها و الکتریکی اشاره کرد. به دلیل وجود تعداد کمی قطعه در بخش ساختاری‌اش، بسیار ساده است اما توانایی پمپاژ سیالات بسیار سنگین را دارد. مکش بالا مخصوصاً در پمپ‌های دنده خارجی یکی دیگر از ویژگی‌های کارکردی این دستگاه است.

نکات دیگری از پمپ دنده ای

  • این پمپ‌ها قبل از استفاده، باید هواگیری شوند.
  • ارتفاع مناسبی نیاز دارند.
  • تا ۱ متر قبل از ورودی پمپ، نباید در لوله‌کشی زانویی باشد.
  • برای اطمینان، لازم است از شیر اطمینان استفاده شود.

همان‌طور که خواندید، پمپ دنده‌ای دارای ویژگی‌های فراوانی است که برای مصرف‌کنندگان خاص خودش بسیار مناسب می‌باشد. با اطلاع از این حصوصیات و ویژگی‌ها، می‌توانید محصولی را انتخاب و خریداری کنید که بیشترین بازدهی را برایتان داشته باشد.