پمپ طبقاتی یا پمپ گریز از مرکز یک ماشین مکانیکی است که مایعات را از طریق تبدیل انرژی مکانیکی (انرژی چرخشی) به انرژی فشار جریان سیال پمپ می‌کند. این نیروی مکانیکی توسط موتور الکتریکی تأمین می‌شود. این پمپ از نیروی گریز از مرکز برای پمپاژ مایعات بهره می‌برد؛ بنابراین، به‌عنوان پمپ گریز از مرکز نیز معروف است.
اصل کار این پمپ طبق اصل اساسی حرکت زاویه‌ای است که بیان می‌کند تغییر در حرکت زاویه‌ای یک عنصر گردان معادل نیروی اعمال شده است. هنگامی که مقدار خاصی از سیال در اثر نیروی خارجی می‌چرخد، یک نیروی گریزازمرکز روی سیال ظاهر شده که سرعت سیال را به فشار بیشتر تبدیل می‌کند. بخشی از این انرژی به انرژی جنبشی سیالات تبدیل می‌شود.
عملکرد پمپ طبقاتی تقریباً شبیه به کمپرسور گریزازمرکز است، اما فقط تفاوت در سیال وجود دارد. این پمپ به روش زیر عمل می‌کند:
به‌این‌ترتیب، یک پمپ طبقاتی فشار را افزایش داده و مایعات مختلف را پمپ می‌کند. به عبارت ساده، در یک پمپ گریزازمرکز، مایع یا آب به دلیل نیروی گریزازمرکز که بر این مایعات یا آب وارد می‌شود، به ارتفاع خاصی می‌رسد. به همین دلیل است که این پمپ به‌عنوان پمپ گریزازمرکز شناخته می‌شود.
اجزای اصلی این پمپ در زیر آورده شده است.
بدنه یک گذر هوای باریک در اطراف پروانه است و به‌گونه‌ای طراحی می‌شود که قبل از خروج سیال از محفظه و ورود به لوله تخلیه، تخلیه‌های جنبشی سیال توسط انرژی خروجی پروانه را به انرژی فشار تبدیل کند. پوشش بدنه از اجزای اصلی پمپ طبقاتی است. سه نوع اصلی پوشش بدنه نیز وجود دارد:
قسمت پایینی لوله مکش در آب غوطه‌ور می‌شود که می‌خواهیم آن را بلند کنیم درحالی‌که طرف دیگر به ورودی پمپ طبقاتی متصل می‌شود. این قسمت از پمپ یک شیر و صافی در انتهای پایینی آن دارد. وظیفه این شیرها حذف بقایایی مانند ماسه‌ها، برگ‌ها و اجازه جریان آب به سمت بالا است.
این قسمت پمپ شامل یک پروانه و یک محور است:
پروانه: پروانه از مهم‌ترین اجزای این پمپ است. فشار و سرعت سیال را افزایش می‌دهد. پروانه شتاب گریزازمرکز را به سیال انتقال می‌دهد و به قسمت‌های زیر تقسیم می‌شود:
محور: از محور برای چرخاندن پروانه استفاده می‌شود. این دستگاه برای انتقال گشتاور ایجاد شده در هنگام راه‌اندازی و کارکرد پروانه و سایر قطعات گردان طراحی شده است.
آستین شفت: آستین با نشت و خوردگی از شفت پمپ جلوگیری می‌کند.
این قسمت از پمپ طبقاتی برای بالابردن سیال به منطقه موردنیاز استفاده قرار می‌گیرد. یک سرلوله تحویل به خروجی پمپ و انتهای دیگر با ارتفاعی که می‌خواهیم سیال را منتقل کنیم متصل می‌شود.
انواع مختلفی از این پمپ‌ها وجود دارد که بر اساس تعداد پروانه‌ها، نوع روکش، جهت و مراحل کار دسته‌بندی می‌شوند:
این پمپ‌ها باتوجه‌به موقعیت پمپ دارای انواع زیر هستند:
پمپ طبقاتی افقی بیشتر برای ارائه مایع با سرعت بسیار بالا به موتور محرک مستقیم طراحی شده‌اند. این نوع پمپ‌ها می‌توانند به‌راحتی جریان سیال کارآمد را تضمین کنند. چنین پمپ‌هایی دارای عملکرد باکیفیت بالا هستند؛ بنابراین، بسیار محکم بسته می‌شوند و از آنها محافظت می‌شود. باتوجه‌به عملکرد آنها، عملکرد طولانی‌مدت از جمله بهره‌وری عالی و مواد باکیفیت بالا را ارائه می‌دهند.
این پمپ‌ها با موتور کار می‌کنند و دارای سرعت جریان آب بالا بوده که در حمل‌ونقل سریع مواد شیمیایی مناسب هستند.
یک وسیله مکانیکی است که برای حرکت سیال با استفاده از منتقل کردن نیروی چرخشی از یک یا چند پروانه محرک طراحی شده است. سیال وارد پروانه‌ای می‌شود که به‌سرعت در حال چرخش در امتداد محور خود است و با نیروی گریزازمرکز در امتداد محیط خود از طریق نوک‌های پره پروانه به بیرون پرتاب می‌شود.
